Wij staan voor een daadkrachtig, actief en modern bestuur. Voor een betrokken gemeente die flexibel, deskundig en tijdig inspeelt op vragen van inwoners en ondernemers. Hiervoor hebben wij ons de afgelopen bestuursperiode actief ingezet door met een open houding het gesprek aan te gaan met onze inwoners, ondernemers en verenigingen.
Dat doen we door persoonlijk contact met inwoners en ondernemers en met behulp van innovatieve instrumenten. Denk aan e-democratietools, platforms, apps, wijkmarkten en interactieve en digitale participatie waar sinds 2021 actief mee gewerkt wordt. Achteraf geven we inwoners een inhoudelijke onderbouwing van gemaakte keuzes en terugkoppeling over het doorlopen participatietraject.
Het Programma Datagedreven Sturing (DgS) is gestart op 1 juli 2020 en kent een looptijd van drie jaar. Het opbouwen van de benodigde expertise en hulpmiddelen om de programmadoelen te realiseren, is voor 75% gereed. De eerste DgS-informatieproducten zijn opgeleverd en er is een goedgevulde ontwikkelagenda.
De verwachting is dat medio 2022 (2 jaar na de start van het programma) de doelen uit het Programmaplan DgS zijn bereikt. HLTsamen beschikt dan over de expertise en voorzieningen om zelf informatieproducten te creëren, waar eerder externe partijen voor werden ingeschakeld. Vanaf dat moment is het ontwikkelen van DgS-informatieproducten een standaarddienst van team Informatisering & Automatisering (I&A). Onder het huidige programma kan I&A deze DgS-diensten nog aanbieden tot 1 juli 2023.
NNa de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 kunnen de nieuwe besturen gezamenlijk hun ambitieniveaus op het gebied van DgS bepalen. Dat zou zich kunnen beperken tot het in stand houden van het dan bereikte DgS-volwassenheidsniveau. Maar het is bijvoorbeeld ook denkbaar dat op bepaalde beleidsterreinen (binnen grenzen van privacy & ethiek) meer wordt ingezet op zaken als kunstmatige intelligentie, voorspellende algoritmen of ‘Smart City’-toepassingen.
Aandacht voor thema's als overheidsparticipatie en de burgerbegroting leidt tot een andere positionering van het openbaar bestuur. Er wordt meer ruimte geboden aan de samenleving, waardoor taken en verantwoordelijkheden verschuiven. Dat vraagt om een nieuw evenwicht.
Dit jaar hebben we stappen gezet in de richting van een burgerbegroting. Het veranderproces dat gepaard gaat met de inrichting en vormgeving van de burgerbegroting, fungeert als vliegwiel in het cultuurveranderingstraject dat we met elkaar voorstaan.
De intrede van de Wet open overheid (Woo) moet ervoor gaan zorgen dat overheidsinformatie beter vindbaar en uitwisselbaar is. Ook moet de Woo ervoor dat overheidsinformatie eenvoudig en goed wordt ontsloten en goed wordt gearchiveerd. Om aan de wet te voldoen, is een inventarisatie noodzakelijk. Deze geeft inzicht in de uitgangssituatie en wat er nodig is om te voldoen aan de Woo. Naar verwachting is het hiervoor toegekende budget vanuit de rijksoverheid toereikend. Op basis daarvan zullen we een start maken in 2022 met de basis. Zo volgen we de wettelijke fasering van de Woo. Hierin zullen we gezamenlijk optrekken met de regiogemeenten. Bij ruimere middelen en mogelijkheden kan een hoger ambitieniveau worden gekozen.
Speerpunten
De belangrijkste speerpunten uit het programma Modern bestuur, invloedrijke burgers zijn:
- Participatie is uitgangspunt bij beleidsvorming, bijvoorbeeld via co-creatie, Right to Challenge en de pilot burgerbegroting
- Moderne vormen van dienstverlening: op maat en digitaal
- Datagestuurd werken in combinatie met een maatschappelijke discussie over de grenzen ervan
- We zetten financiële reserves in voor maatschappelijk rendement
- We voeren een omgevingsanalyse uit die inzicht geeft in onze bestuurskracht
Trends en ontwikkelingen
Regionale samenwerking: gebiedsgericht werken
In 2021 is onder de vlag “Wat ertoe doet” ambtelijke en bestuurlijk gewerkt aan een intensivering van de samenwerking tussen de Duin- en Bollenstreek-gemeenten. Enerzijds met de bedoeling om de bestuurlijke drukte in onze regio te verminderen en anderzijds om ons samen te verbinden met een gemeenschappelijke uitvoeringsagenda op de thema’s die ons verbinden. En waarvan uitvoering op Duin- en Bollenstreek-niveau het meest effectief is.
In het vierde kwartaal van 2021 gaan wij met de raad in gesprek over deze voorgenomen samenwerking in Duin en Bollenstreek-verband, inclusief de daaraan gekoppelde uitvoeringsagenda (concept).
De verdere intensivering van de samenwerking op Duin- en Bollenstreek niveau heeft geen directe financiële consequenties. Bij het gezamenlijk optrekken in de uitvoeringsagenda is het uitgangspunt dat bestaande beschikbare middelen worden ingebracht in het gezamenlijke uitvoeringskader.
Veranderende rol van de overheid: van representatie naar participatie
Burgerinitiatieven zijn populair. Via eigen initiatieven, participatie en co-creatie hebben inwoners invloed op het beleid en de dienstverlening. Deze ontwikkeling vraagt om een andere verhouding tussen gemeente en inwoners: de gemeente stelt zich terughoudend op en is een gelijkwaardige partner van initiatiefnemers uit de gemeente. Dienstverlening, communicatie en participatie raken steeds meer met elkaar vervlochten.
Samenwerken in Governanceteams
Op basis van de nota Verbonden Partijen van mei 2018 en het advies vanuit de bijeenkomst met de Raad voor het Openbaar Bestuur (2016) heeft het presidium van de gemeenteraad Teylingen besloten te gaan werken met vier governanceteams. Elke team richt zich op een van de vier verbonden partijen (HLTsamen, Holland Rijnland, Omgevingsdienst West-Holland en de Intergemeentelijke Sociale Dienst Bollenstreek). Doel van de governanceteams is vanuit de gemeente meer sturing te krijgen op de verbonden partijen. De governanceteams bestaan uit twee raadsleden (de zogenaamde raadsrapporteurs), de betrokken portefeuillehouder, de betrokken ambtenaren en de griffie. Afgesproken is in 2019 en 2020 te werken met deze governanceteams en de werking ervan daarna te evalueren.
Stand van zaken Interbestuurlijk Programma (IBP)
De Algemene Ledenvergadering van de Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft in juni 2018 ingestemd met de programmastart van het IBP. In het IBP werken gemeenten, Rijk, provincies en waterschappen aan negen maatschappelijke opgaven en een aantal overkoepelende thema’s. We willen het IBP versterken en het gedachtengoed van het IBP gebruiken in de interbestuurlijke (regionale) samenwerking.
Datagedreven sturing
Moderne technieken, dataverzameling en data-analyse bieden mogelijkheden om meer inzicht te krijgen in de kenmerken van wijken en buurten. Daardoor is meer maatwerk mogelijk. Datagedreven sturing vraagt om zorgvuldige afwegingen vooraf. Gemeente Teylingen wil voorloper zijn als het gaat om datagedreven besturen.
Datagedreven Sturing helpt bij het inzichtelijk maken van ontwikkelingen en beleid. In HLTsamen-verband is binnen het driejarige Programma Datagedreven Sturing (DgS) een robuuste onderzoeksvoorziening ontwikkeld. Deze heeft al diverse informatieproducten opgeleverd, o.a. monitoren op het gebied van Jeugdzorg, Ondermijning en Arbeidsmigranten. In 2022 wordt ingezet op het verder uitbouwen van een aantal informatieproducten, en het ontwikkelen van nieuwe producten zoals een Monitor Duurzame Ontwikkeling en een Monitor Strategisch Personeelsmanagement. Op diverse beleidsterreinen wordt de slag gemaakt van ‘beschrijvend’ (bv. ‘wat waren afgelopen jaren de wachttijden voor zorgtype X’) naar ‘voorspellend’ (bv. ‘hoe zullen vraag, aanbod en wachttijden zich vermoedelijk ontwikkelen’) zodat DgS ook echt kan ondersteunen in beleidsontwikkeling.
Communicatie
Proactieve communicatie met onze partners, zoals burgers, bedrijven, verenigingen en instellingen, draagt bij aan de ontwikkeling van een representatieve democratie naar een participatieve democratie. Een goede inzet van communicatiekanalen is daarbij belangrijk.
Regionale samenwerking
De gemeente werkt steeds meer samen met partijen via gemeenschappelijke regelingen.