Stap voor stap naar een nieuw geactualiseerd financieel meerjarenperspectief
De begroting 2022-2025 is stap voor stap tot stand gekomen. In dit hoofdstuk beschrijven we dit proces en de genomen stappen aan de hand van onderstaande tabel1.
Tabel 1 geactualiseerd financieel meerjarenperspectief 2022-2025
Stand kadernota 2022-2025
De kadernota is behandeld op 24 juni 2021, maar tijdens de raadsbehandeling niet vastgesteld. In deze begroting 2022 zijn de autonome ontwikkelingen, zoals de begrotingsuitgangspunten en tussentijdse raadswijzigingen, en de gedane voorstellen vanuit de kadernota 2022 opnieuw opgenomen. Het saldo van het financiële meerjarenperspectief van de kadernota 2022 is in het jaar 2022 negatief (- € 645.000), oplopend naar - € 2,1 miljoen in 2025.
Ontwikkelingen na kadernota
1. Meicirculaire
Na de aanbieding van de kadernota 2022 aan de gemeenteraad, is de meicirculaire van de algemene uitkering bekendgemaakt. Dit heeft een positief effect op 2022 (€ 288.000), maar in de jaren erna verslechtert de algemene uitkering tot - € 342.000 in 2025.
2. Extra Rijksmiddelen voor tekorten Jeugd
Rijk en gemeenten (VNG) hebben in mei 2019 afspraken gemaakt om een onderzoek in te stellen om te bepalen of, en zo ja in welke mate, gemeenten structureel aanvullende extra rijksmiddelen nodig hebben voor de jeugdzorg. Indien Rijk en gemeenten na dit onderzoek niet tot overeenstemming zouden komen over extra rijksfinanciering, zou het vraagstuk voorgelegd worden aan een commissie van wijzen (vergelijkbaar met arbitrage). Deze zou een semi-bindend oordeel geven. Deze arbitragecommissie heeft in juni 2021 uitspraak gedaan. Het kabinet volgt de uitspraak van de arbitragecommissie en heeft een toezegging gedaan voor een rijksbijdrage in 2022 van € 1,8 miljard. Het deel voor Teylingen bedraagt netto in 2022 € 1,884 miljoen.
Het is nu de verantwoordelijkheid van een nieuw kabinet om te kijken naar de jaren na 2022 en zo tot een structurele oplossing te komen voor de financieringsproblemen rondom de uitvoering van de jeugdhulp. In afstemming met de toezichthouder (Provincie Zuid-Holland) is vooruitlopend hierop een stelpost van 75% van de verwachte extra rijksmiddelen in de jaren 2023 t/m 2025 opgenomen in het financiële meerjarenperspectief.
3. Nieuwe voorstellen
In de begroting 2022 doet het college een voorstel voor incidenteel budget voor de verdere implementatie van de omgevingswet en een voorstel voor structurele inzet van een Praktijk Ondersteuner Huisarts Jeugd.
De Economische Agenda Duin- en Bollenstreek (EBDB) is in de begroting opgenomen als PM-post. Het college zal de raad hierover in de komende periode een voorstel doen. Wij verwachten dat de activiteiten in 2022 gedekt kunnen worden uit de eigen middelen van EBDB.
- Omgevingswet
De invoering van de Omgevingswet staat gepland voor 1 juli 2022. De implementatie loopt vertraging op vanwege het uitstel van de wet en de late oplevering van het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet). Wij stellen voor het implementatiebudget van het programma incidenteel nog in te zetten in 2020, bijvoorbeeld vanwege het programmamanagement en externe communicatie.
- Structurele inzet van Praktijk Ondersteuner Huisarts Jeugd
Een POH-jeugd GGZ krijgt door een uitgebreidere intake een completer beeld van de hulpvraag en complexiteit van de problematiek en is daardoor beter in staat de juiste hulp in te zetten voor de jeugdige. Soms blijkt doorverwijzing niet nodig, en als dat wel zo is, wordt beter verwezen naar de juiste specialistische hulp (first time right). Resultaat is laagdrempeliger hulp, betere doorverwijzingen en minder inzet van specialistische zorg. Uit de pilot blijkt dat hier wordt voorzien in een grote behoefte. Het college stelt bij de begroting 2022 voor om een Praktijk Ondersteuner Huisarts (POH) structureel in te zetten.
4. Actualisatie begroting
De begroting is geactualiseerd op basis van nieuwe inzichten en raadsbesluiten:
- Actualisatie investeringsplan
Het investeringsplan is op basis van de jaarrekening 2020 en de laatste planning geactualiseerd. Dit heeft geleid tot met name lagere afschrijvingen in 2022 omdat een aantal investeringen in 2022 worden gedaan in plaats van in 2021.
- Toeristenbelasting
Op 8 juli 2021 is in de raad het raadsvoorstel rondom het invoeren van (water)toeristenbelasting per 1 januari 2022 behandeld. Dit voorstel is niet aangenomen. De eerdere raming van € 200.000 extra inkomsten is op basis van dit raadsbesluit uit het financieel meerjarenperspectief verwijderd.
- Memo sociaal domein
Het college heeft de raad via een raadsmemo uw raad geïnformeerd over de financiële effecten van de aansluitingsverschillen van de GR'en in het sociaal domein en de latere aanlevering van Holland Rijnland TWO begroting 2022. Dit heeft een nadelig financieel effect op de financiële meerjarenbegroting van Teylingen. In deze begroting 2022-2025 is dit verwerkt.
- Overige
Naast de eerder genoemde ontwikkelingen zijn er een aantal overige met name kleinere ontwikkelingen.
5. Septembercirculaire 2021
De septembercirculaire 2021 is op 21 september uitgebracht. Ten tijde van het schrijven van deze begroting is het financiële effect van deze circulaire op Teylingen nog niet bekend. Wij zullen u hierover zo spoedig mogelijk informeren via een raadsbrief begin oktober 2021.
Uit de eerste berichten over deze septembercirculaire 2021 is al wel gebleken dat de opschalingskorting van 2022 bevroren is. Dit heeft een voordelig effect op het begrotingssaldo van Teylingen van € 439.000.
6. Stelpost Jeugd Holland Rijnland TWO
In de begroting van Holland Rijnland TWO wordt vanaf 2023 rekening gehouden met de effecten van het nieuwe inkoopbeleid jeugd. Dit nieuwe inkoopbeleid is vanaf 1 januari 2022 al van kracht. Wij verwachten dan ook dat dit in 2022 al zal leiden tot effect. Het college heeft hiervoor een stelpost opgenomen in 2022 van € 150.000. Dit bedraagt ca. 60% van het voordelige effect wat Holland Rijnland TWO in 2023 heeft opgenomen
Stand begroting 2022 -2025
Het financiële meerjarenperspectief is voor 2022 omgebogen naar een licht positief resultaat van € 49.000. Het financiële meerjarenperspectief vanaf 2023 laat een oplopend tekort zien tot een bedrag van ca. -€ 3 miljoen. In 2024 is het tekort groter, nl. € 3,8 miljoen.
Stand Begroting 2022-2025: Structureel evenwicht 2022-2025
Het jaar 2022 is structureel en materieel in evenwicht. We voldoen hiermee aan het Gemeenschappelijk Financieel Toezichtkader (GTK 2020 Gemeenten) van de provincie voor repressief (achter toezicht).
Vanaf 2023 zien we een negatief financieel meerjarenperspectief. Daarnaast zijn er nieuwe ontwikkelingen in de herverdeling van het gemeentefonds. Dit is een voorstel van het Rijk, waarbij vanaf 2023 het totale gemeentefonds (€ 30 miljard) wordt herverdeeld over de gemeenten. Waar het effect voor Teylingen eerder nog beperkt bleef tot een vermindering van € 70.000 laat het vernieuwde voorstel een negatief effect zien: - € 982.000.
Naast de onzekerheid over de gemeentelijke inkomsten bestaat er ook nog veel onzekerheid over de ontwikkeling van uitgaven inzake de omgevingswet en de uitgaven in het sociaal domein.
In maart 2022 zijn de gemeenteraadsverkiezingen, waarna een nieuwe raad en een college zal worden samengesteld. Het huidige college wil de komende maanden een overzicht opstellen met mogelijkheden waar uitgaven verminderd kunnen worden en waar extra inkomsten kunnen worden gegenereerd. Dit overzicht zal tegelijk gereed zin met de met de strategische verkenningen die door HLTsamen worden opgesteld. Beide producten zijn daarmee input voor de coalitieonderhandelingen.